Fiat’tan İşitme Engelli Bireylerin Hayatını Kolaylaştıracak Platform: İyiye İşaret!
Tofaş çatısı altındaki Fiat, Türkiye’de bir ilke imza atarak; işitme engellilerin anlaşılabilir bir Türkçe ile yazılı iletişim kurmalarını destekleyecek ‘İyiye İşaret’ dijital platformunu hayata geçirdi. https://engelsizhareket.fiat.com.tr web sitesi üzerinden, ülkemizdeki tüm işitme engelli bireylerin ücretsiz olarak yararlanabileceği “İyiye İşaret” platformunda, kelimeler ve cümle içinde kelime kullanımları, görsel, işaret dili ve konu anlatımı olarak 2’şer dakikalık videolar halinde izlenebiliyor. Bu platformla, işitme engelli bireylerin günlük hayatlarında okuduklarını daha iyi anlamaları ve kendilerini yazarak daha iyi ifade edebilmeleri hedefleniyor. İyiye İşaret’te yer alan çeviriler; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından görevlendirilen Türk İşaret Dili tercümanı tarafından gerçekleştiriliyor. Platformda, ilk etapta 230 olan kelime sayısının kısa zamanda 350, kademeli olarak 1000 adet ve üzerine çıkarılması hedefleniyor.
Türkiye’nin en büyük dördüncü sanayi kuruluşu Tofaş, ana markası Fiat ve Dem Derneği ile birlikte pilot çalışma kapsamında Bursa’daki fabrikasında çalışan 10 işitme engelli çalışanına yaklaşık 8 ay süreyle eğitim verdi. Bu eğitimler, daha önce örneği görülmemiş bir dijital platformu ortaya çıkardı.
Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu, “Tofaş, 50 yıllık hikâyesinde kendini yenileyerek ve sürekli geliştirerek büyüdü. Amacımız, yakaladığımız sürdürülebilir başarıyı, müşterilerimiz için değer üreten, ekonomiye ve topluma katkı sağlayan “küresel bir şirket” olarak devam ettirmek. Kurulduğumuz günden bu yana spora, gençlere, kültür ve sanata yatırım yapmaya devam ediyoruz. Tofaş Spor Kulübü ile sporda fırsat eşitliği, çocukların ve gençlerin zihinsel ve fiziksel gelişimine spor aracılığıyla katkı sağlamayı amaçlayan uzun soluklu sosyal sorumluluk projeleri yürütürken, geleceğin basketbolcularını yetiştiriyoruz. Fiat Motor Sporları takımımız ile her yaştan insana otomobil sporları sevgisini aşılıyor; genç yeteneklere destek oluyoruz. Eğitim alanında ise Tofaş Fen Lisesi’yle Bursa’daki eğitim hayatına, Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi’yle de şehrin sosyal yaşamına katkıda bulunuyoruz. Aynı zamanda, İtalya ve Türkiye arasında kültürel bir köprü görevi görüyoruz. Hierapolis Antik Kenti’nde İtalyan kazı heyeti ile birlikte yürütülen restorasyon ve kazı çalışmalarına 2005 yılından beri destek veriyoruz. Ayrıca, Fiat markası ile 2011’den beridir Venedik Bienali Uluslararası Sanat Sergisi, Türkiye Pavyonu’nun sponsoruyuz. Spor, eğitim ve sanat ana başlıklarından oluşan bu faaliyet alanının haricinde, farklı bir alanda daha topluma yarar sağlamak istedik. 2016 yılında başlattığımız ‘Fiat Engelsiz Hareket’i kendimize farklı bir sosyal sorumluluk alanı olarak belirledik. Türkiye’deki engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmak ve bu konuya dikkat çekmek için çalışmalar yapmaya devam edeceğiz. İlk etapta Tofaş Fabrikası’nın içinde başlattığımız ve Türkiye çapına yaymak için geliştirdiğimiz İyiye İşaret Platformu, sadece ülkemizde değil dünyada bir ilk. Günlük konuşma ve yazma dilini, en doğru şekilde işitme engelli bireylere aktaran ve yaşantılarını kolaylaştıracak İyiye İşaret dijital platformunu hayata geçirdiğimiz için çok mutluyuz” dedi.
Türkiye nüfusunun yüzde 12’sini engelli bireyler oluşturuyor!
Fiat Marka Direktörü Altan Aytaç, “Fiat markası, konfora, güvenliğe, teknoloji ve tasarıma herkes ulaşsın diye var. İstatistiklere göre, Türkiye nüfusunun yüzde 12’si yani yaklaşık 10 milyonu engelli bireylerden oluşuyor. Bu oranın yüzde 3.7’sini ise işitme engelliler oluşturuyor. Fiat markası, konfora, güvenliğe, teknoloji ve tasarıma herkes ulaşsın diye var. Kendimize; “Toplumun her kesiminden insana nasıl değer katarız?” sorusunu sorduğumuzda, engelli bireyler için neler yapabileceğimizi düşünmeye başladık. 2016 yılının mayıs ayında “Herkesin güvenli ve özgürce seyahat etme özgürlüğü olmalı” mottosu ile “Fiat Engelsiz Hareket”i devreye aldık. Fiat Engelsiz Hareket kapsamında öncelikle farkındalığımızı artırmayı hedefledik ve bugüne dek 5 bin çalışanımıza davranışsal eğitim verdik” dedi.
Altan Aytaç, ilk olarak satışını gerçekleştirmekte oldukları ürünlerde çözümler sunmayı hedeflediklerine değindi. Egea model ailesi, 500 Ailesi, Doblo ve Fiorino modellerinde engelli bireyler için sürüş aparatlarını ürün gamlarına ekledikleri bilgisini verdi. Ayrıca bu özel sürüş aparatlarını 5 yıl garantili olarak engelli sürücülere hediye ettiklerini ve ücretsiz montaj desteği verdiklerini de sözlerine ekledi. Bu çalışmaların yanı sıra, Fiat bayileri ile beraber Türkiye’de ilk kez, sürüş aparatı takılmış araçlarla engelli bireylere özel test sürüşleri düzenlediklerini aktardı. Aytaç ayrıca, Fiat Motor Sporları ile Egea Seni Piste Çağırıyor etkinliklerinde kullanılmak üzere, engelli bireylere özel bir Egea Pist Otomobili geliştirdiklerine de değindi.
Engelsiz Hareket kapsamındaki çalışmalara sürekli ekleme yaptıklarına vurgu yapan ve 2017 yılında engelli bireylerin sosyal hayatlarına dokunmak için Tofaş Spor Kulübü’yle birlikte devreye alınan, “Engelsiz Tribün” uygulamasına da değinen Aytaç, “Türkiye’deki basket sahalarında fiziksel engelli bireylerin kullanımına uygun tribün olmadığını gözlemledik. Engelli taraftarlar maçları potanın hemen arkasından izleyebiliyorlardı ve refakatçıları ile aynı alanda olamıyorlardı. Biz de engelli bireylerin refakatçılarıyla birlikte keyifle maçları izleyebilecekleri bir tribünü nasıl yapabiliriz diye düşünüp, çalışmalara başladık. Bursa’daki Tofaş Spor Salonu’nda kendi engelsiz tribünümüzü oluşturduk. 2017 yılında, Dünya Engelliler Günü’nde “Haydi Maça Gel” sloganıyla tribünümüzü açtık. Bu sayede daha fazla engelli birey maçlara gelmeye başladı. Tekerlekli sandalye kullanan taraftar kapasitesi 10 olan, toplam kullanım kapasitesi ise 40 olan bu alandan tekerlekli sandalye kullanmayan engelliler ve refakatçileri de faydalanabiliyor. “Haydi Maça Gel”in ardından geçen yıl “Haydi Deplasmana Gel” sloganıyla Fenerbahçe taraftarı olan engelli bireylerle İstanbul’dan Bursa’ya, Tofaş maçına gittik. Maçı, Tofaş’ın engelli seyircileri ile Fenerbahçe taraftarları birlikte izlediler. Hatta maç sesli betimleme ile görme engelli taraftarlara da anlatıldı. Tofaş Spor Salonu’ndaki engelsiz tribün şu an Türkiye’deki tüm basketbol sahaları içinde tek örnek olmasıyla dikkat çekiyor” açıklamasında bulundu.
Aytaç, “2016 ve 2017 yıllarında ürün gamımıza eklediğimiz özel sürüş aparatları ve Engelsiz Tribün projelerimiz ile daha çok bedensel engelli bireylere yönelik çalışmaları hayata geçirmiştik. İyiye İşaret Platformu’na ise fabrikamızdaki işitme engelli çalışanlarımızın hayatını kolaylaştırmak amacıyla başladık. Tofaş Fabrikası’nda 246 engelli çalışanımız var ve bu arkadaşlarımızın 165’i işitme engelli. İşitme engelliler, işaret lisanını kullanarak iletişim kuruyor. Ancak, Türkçeyi yazıp, anlamada normal bir bireyden farklılar. Yani ya yazamıyorlar ya da kendilerini tam olarak ifade etmekte zorlanıyorlar. Özellikle soyut kavramlar, eş anlamlı kelimeler zorlanılan konular arasında öne çıkıyor. Biz de bu noktadan yola çıkarak fabrikadaki işitme engelli çalışanlarımızdan oluşan 10 gönüllü arkadaşımız ile çalışmaya başladık. Yaklaşık 8 aylık çalışmanın ardından Türkiye çapındaki işitme engelli bireylerin rahatlıkla kullanabileceği “İyiye İşaret Platformu” ortaya çıktı. Bu süreçte Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın desteğini aldık. Örneğin, çeviriler; Bakanlık tarafından görevlendirilen Türk İşaret Dili tercümanı tarafından gerçekleştirildi. Platformumuzu devreye almadaki hedefimiz, ülkemiz genelindeki işitme engelli bireylerin Türkçeyi daha etkin kullanabilmelerinin yanında okuma-yazmalarını geliştirmeleri ve günlük hayatlarındaki iletişimde sıkıntı yaşamamaları.” diyerek sözlerini tamamladı.
“Günde 8 bebek işitme engelli olarak dünyaya geliyor”
İyiye İşaret platformunun yalnızca yetişkinlerin değil ilkokul 1. sınıftan itibaren tüm bireylerin kullanabileceği bir dijital platform olduğunu belirten Dem Derneği Başkanı Damla İşeri de, “Türkiye’de her 1000 bebekten 3’ü işitme kaybı ile doğuyor. Türkiye’deki doğum oranı dikkate alındığında bu bir günde 8 bebeğe tekabül ediyor. Her gün bu rakamdan daha fazla birey ise geçirdiği ateşli hastalık veya kazalar sonucunda Türkiye nüfusuna işitme engelli olarak ekleniyor Araştırmalara göre işitme engelli bireyler yeterli görsel kaynak olmadığı için okuma yazmalarını geliştirmede ve bilgiye ulaşmakta zorluk çekiyorlar. Fiat ile birlikte çalışarak hayata geçirdiğimiz ‘İyiye İşaret” dijital platformu aracılığıyla, işitme engelli bireyler okuduklarını anlayabilecekler ve daha sağlıklı iletişim kurabilecekler” açıklamasını yaptı.
İyiye İşaret Platformu Hakkında:
https://engelsizhareket.fiat.com.tr web sitesi üzerinden erişelebilen mobil uyumlu platformda “Harfini seç kelimeleri keşfet!” başlığında 29 harf yer alıyor. Harfler tıklandığında o harf ile başlayan ve sisteme yüklenen kelimeler beliriyor. Öğrenmek istenilen kelime tıklandığında ise kullanıcı, 4 farklı anlatım şekli olan videoya yönlendiriliyor. Bu anlatım şekilleri sırasıyla “Göster” bölümünde nesnenin görseli, “Konuş” bölümünde kelimenin dudak hareketi belirgin bir şekilde olan sesi, birincil iletişim için Türk İşaret Dili’ni kullanan veya tercih eden bireyler için ise kelimenin işareti “İşaret” bölümünde bulunuyor. Dördüncü ve son bölüm ise “Konu anlatımı” olarak belirtiliyor. Bu bölüm aynı zamanda platformun en önemli ve fark yaratan kısmını oluşturuyor. Her kelime videosunun içerisinde görsel destekli 2 dakikalık bir konu anlatımı de bölümü bulunuyor. Anlatılan kelime ile bağdaştırılan Türkçe konu anlatımını hem ses, hem yazı, hem de Türk İşaret Dili şeklinde yer alıyor. Platforma haftada 10 adet yeni kelime yüklenmesi hedefleniyor.
İyiye İşaret’in geniş kitlelere ulaşması için önümüzdeki günlerde sosyal medya üzerinden yayınlanmaya başlayacak bir tanıtım filmi de hazırlandı. Filmde Mor ve Ötesi, Orhan Veli Kanık’ın “Anlatamıyorum” isimli şiiriyle aynı adı taşıyan ve sözlerinde şiirden bölümler bulunan şarkısı ile projeye destek verdi.
